ทุนนิยมเสมือนในเกมออนไลน์

Abstract

งานวิจัยเรื่องทุนนิยมเสมือนในเกมออนไลน์นั้น มุ่งศึกษาถึงโครงสร้างและการออกแบบของเกม Lineage II Online ซึ่งเป็นเกมแนว MMORPG ว่ามีลักษณะของความเป็นทุนนิยมเสมือนอย่างไร และข้อจำกัดของเกมที่ถูกกำหนดขึ้นโดยผู้พัฒนาเกมมีผลอย่างไรต่อความเป็นทุนนิยมเสมือนภายในเกม รวมถึงการศึกษาถึงการเชื่อมต่อของความเป็นทุนนิยมเสมือนภายในเกมมาสู่โลกแห่งความเป็นจริงว่ามีการเชื่อมต่อหรือไม่ และเชื่อมต่อโดยวิธีการใด โดยผู้วิจัยในวิธีการสังเกตอย่างมีส่วนร่วมในช่วงเวลาตั้งแต่วันที่ 20 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2551 จนถึงวันที่ 20 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2552 การวิเคราะห์เนื้อหา และ การสัมภาษณ์เชิงลึก ผลการวิจัยพบว่า โครงสร้างของเกมนั้นมีลักษณะของความเป็นทุนนิยมเสมือน กล่าวคือมีปัจจัยการผลิต โดยผู้เล่นทุกคนสามารถเป็นผู้ประกอบการได้ โดยไม่มีข้อจำกัดในเรื่องเผ่าพันธ์และอาชีพแต่อย่างใด อีกทั้งยังมีการซื้อขายสินค้าและบริการภายในเกมระหว่างผู้เล่นกับผู้เล่นด้วยกันเองอย่างเสรี แต่เนื่องจากข้อจำกัดของระบบเกมที่สนับสนุนให้เกิดการรวมตัวกันเป็นแคลนซึ่งก็คือชุมชนย่อย และข้อจำกัดของทักษะอาชีพของแต่ละอาชีพ ทำให้ต้องมีการพึ่งพากันเกิดขึ้น ทำให้ความสัมพันธ์ในการผลิตแบบแนวดิ่ง ที่เป็นสาเหตุเกิดชนชั้นระหว่างผู้ประกอบการที่เป็นเจ้าของปัจจัยการผลิตและแรงงานตามหลักของระบบทุนนิยมไม่สามารถเกิดขึ้นได้ ผลจากข้อกำหนดของเกมที่ถูกออกแบบมาทำให้ความสัมพันธ์ทางการผลิตที่เกิดขึ้นในเกมมีลักษณะที่เท่าเทียมกัน เป็นความสัมพันธ์ในแนวราบ ผู้เล่นทุกคนในชุมชนต้องพึ่งพาอาศัยกัน และช่วยเหลือกัน เพื่อที่สุดท้ายแคลนหรือชุมชนจะแข็งแกร่งและสามารถพึ่งพาตัวเองได้ โดยทุกคนที่เป็นสมาชิกแคลนได้รับผลประโยชน์ร่วมกัน ถึงแม้จะเป็นผลประโยชน์ในลักษณะของสิ่งที่จับต้องไม่ได้ก็ตาม ซึ่งสามารถเรียกลักษณะของชุมชนแบบนี้ได้ว่า เป็น ชุมชนวิสาหกิจ สำหรับการเชื่อมต่อของทุนนิยมเสมือนสู่โลกแห่งความเป็นจริงนั้น เกิดจากผู้เล่นเกมกลุ่มหนึ่ง ที่เห็นว่าผู้เล่นมีความต้องการในการหาปัจจัยการผลิตและสินค้าภายในเกมมากและไม่สามารถอดทนในการหาสิ่งของเหล่านี้ภายในเกมมาเพื่อตอบสนองความต้องการของตนเองในโลกเสมือนจริงได้ทันใจ ผู้เล่นกลุ่มนี้จึงเสนอขายสินค้าและเงินในเกมเป็นเงินจริง ซึ่งมีทั้งผู้เล่นที่ทำการซื้อขายเป็นรายเล็กๆไม่จริงจัง ไปจนถึงผู้เล่นที่เปลี่ยนการเล่นเกมเพื่อความบันเทิงให้กลายเป็นธุรกิจและทำเป็นอาชีพ ถึงแม้ว่าจะมีกฏห้ามการซื้อขายสิ่งของและเงินในเกมเป็นเงินจริงก็ตาม