ศิลาวรรณาและธรณีเคมีของหินบะซอลต์บริเวณหาดงา เมืองหลวงพระบาง ภาคเหนือของประเทศลาว

Abstract

หินบะซอลต์ซึ่งแผ่ปกคลุมพื้นที่ประมาณ 3 ตารางกิโลเมตรในบริเวณในแถบบ้านหาดงา ใกล้ตัวเมืองหลวงพระบาง และทางตอนเหนือของหลวงพระบางตรงบริเวณบ้านห้วยโลประมาณ 2 ตารางกิโลเมตร ได้ถูกเลือกให้เป็นพื้นที่ศึกษาเนื่องจากโผล่ให้เห็นตามถนนหมายเลข 13 ตลอดเส้นทาง หินบะซอลต์เกิดอยู่ร่วมกับหินปูนยุคเพอร์โมคาร์บอนิเฟอรัส จากการศึกษาภาคสนามพบว่าหินบะซอลต์แสดงโครงสร้างรูปหมอนเป็นแห่งๆและหินบะซอลต์ที่มีโครงสร้างหนา และพบกระจายตัวต่อเนื่องเป็นระยะทางกว่า 17 กิโลเมตร จนถึงบ้านห้วยโล ในการศึกษาได้เก็บตัวอย่างและหินบะซอลต์ที่สดเพื่อนำมาศึกษาศิลาวรรณาและธรณีเคมีจานวน 16 ตัวอย่าง ผลการศึกษาจากศิลาวรรณาสามารถจำแนกหินบะซอลต์ที่มีแร่เด่นคือแพลจีโอเคลส และคไลโนไพร็อกซีนเป็นผลึกดอก และยังมีแร่โอลีวีนในบางตัวอย่าง เนื้อพื้นประกอบด้วยแร่ microlite และ micropyroxene โดยมี texture เป็นแบบ trachytic และ porphyritic texture จากการวิเคราะห์เคมีของหินตัวอย่างได้จากการวิเคราะห์ด้วยวิธี X-Ray Fluorescence(XRF) พบว่าส่วนใหญ่เป็นหินบะซอลต์ชนิด sub-alkaline/tholeiite มีองค์ประกอบออกไซด์ดังนี้ SiO₂ = 41.98-48.91 wt%, MgO = 4.76-11.89 wt% CaO = 3.68-14.38 wt%, K₂O = 0.12-1.94 wt%, Na₂O = 1.62-5.41 wt% และ Ti/V = 20-50 ซึ่งแยกประเภทได้เป็นชนิด basalt, basaltic andesite, andesite และ trachydacite จากข้อมูลของธาตุออกไซด์หลักและธาตุพบน้อยบางตัวทำให้ทราบว่าหินบะซอลต์ในพื้นที่ศึกษาเมื่อพิจารณาจากสภาพการธรณีแปรสัณฐานพบว่าส่วนใหญ่น่าจะมีการเกิดแบบ Mid Oceanic Ridge Basalt (MORB) และแบบ Island Arc Tholeiite (IAT) เล็กน้อย ส่วนผลหาอายุด้วยวิธี Ar-Ar พบว่าหินบะซอลต์บริเวณดังกล่าวแสดงอายุโดยรวม (integrated age) ประมาณช่วงครีเตเชียสตอนต้น (110.11±0.61 ล้านปี) อย่างไรก็ตามเมื่อพิจารณาร่วมกับลักษณะธรณีวิทยาพบว่าอายุที่ได้เป็นอายุที่อ่อนกว่าหินในพื้นที่บริเวณใกล้เคียง ซึ่งอายุที่แท้ของหินบะซอลต์บริเวณดังกล่าวอยู่ในช่วงเพอร์โมไทรแอสซิค (ประมาณ 250 ล้านปี) No information provided