การนำเสนอแนวทางการจัดการความรู้ป่าชุมชนเพื่อส่งเสริมภูมิปัญญาท้องถิ่น

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการจัดการความรู้ป่าชุมชนเพื่อส่งเสริมภูมิปัญญาท้องถิ่นของประเทศไทยและต่างประเทศ วิเคราะห์การจัดการความรู้ป่าชุมชนเพื่อส่งเสริมภูมิปัญญาท้องถิ่น และนำเสนอแนวทางการจัดการความรู้ป่าชุมชนเพื่อส่งเสริมภูมิปัญญาท้องถิ่น ใช้วิธีการวิจัยเอกสาร การวิจัยภาคสนาม และการสนทนากลุ่ม ผลการศึกษา พบว่า 1) การจัดการความรู้ป่าชุมชนเพื่อส่งเสริมภูมิปัญญาท้องถิ่นของประเทศไทยและต่างประเทศ มีการจัดการความรู้บนรากฐานทางวัฒนธรรม หลักศาสนา ร่วมกับความเชื่อ คนส่วนใหญ่มีการดำรงชีวิตที่พึ่งพิงธรรมชาติ มีองค์กรที่เกี่ยวข้องที่หลากหลาย โดยมีองค์กรชุมชนเป็นหลัก และมีองค์กรในพื้นที่และนอกพื้นที่เป็นผู้สนับสนุน มีการใช้กฎหมายและนโยบาย แผนการจัดการป่าชุมชนร่วมกับกฎระเบียบป่าชุมชน มีการส่งเสริมภูมิปัญญาท้องถิ่นผ่านโครงการวิจัย หรือโครงการนำร่อง เพื่อถอดบทเรียนความสำเร็จไปประยุกต์ใช้ในชุมชนและประเทศอื่น 2) การวิเคราะห์การจัดการความรู้ป่าชุมชนเพื่อส่งเสริมภูมิปัญญาท้องถิ่นของชุมชนในประเทศไทย จาก 4 กรณีศึกษา พบว่ามีการดำเนินการในนามของคณะกรรมการป่าชุมชน ตามกฎระเบียบ และแผนการจัดการป่าชุมชนที่มาจากวิถีชีวิตและภูมิปัญญาในท้องถิ่น มีการสร้างความตระหนักในคุณค่าของทรัพยากรธรรมชาติ การสร้างความรู้ การจัดเก็บ และการถ่ายโอนที่หลากหลายตามบริบทในชุมชน การส่งเสริมภูมิปัญญาท้องถิ่นมีรากฐานมาจากศาสนาและความเชื่อที่เป็นกุศโลบายในการสร้างศรัทธา และส่งเสริมผ่านระบบการเรียนรู้ของชุมชน และระบบการศึกษาของประเทศ 3) แนวทางการจัดการความรู้ป่าชุมชนเพื่อส่งเสริมภูมิปัญญาท้องถิ่นของประเทศไทย ประกอบด้วย 3 แนวทาง ได้แก่ (1) การส่งเสริมการจัดการความรู้ป่าชุมชนเพื่อส่งเสริมภูมิปัญญาท้องถิ่น ผ่านการสร้างความตระหนักรู้ การสร้างความรู้ การจัดเก็บความรู้ และการถ่ายโอนและใช้ความรู้ (2) การส่งเสริมความร่วมมือและการดำเนินการของภาคส่วนที่เกี่ยวข้อง ด้วยการส่งเสริมจากองค์กรในส่วนกลางและองค์กรในระดับพื้นที่ และ (3) การพัฒนากรอบทางกฎหมายและนโยบาย และการนำไปสู่การปฏิบัติ ที่มีความชัดเจน และครอบคลุม เพื่อนำไปปฏิบัติ และมีการติดตาม ประเมินผลเพื่อการพัฒนา