ฤทธิ์ของยาต้านจุลชีพที่ใช้ร่วมกันต่อเชื้อ Acinetobacter baumannii ที่ดื้อยาหลายขนานและความสัมพันธ์กับกลไกการดื้อยา : แนวทางในการรักษาการติดเชื้อจากสายพันธุ์ที่ดื้อยาหลายขนาน : รายงานการวิจัย

Abstract

ปัจจุบันมีรายงานการพบเชื้อ A. baumannii ที่ดื้อต่อยาในกลุ่ม carbapenems เพิ่มมากขึ้นทั่วโลก จึงมีการใช้ยาต้านจุลชีพหลายชนิดร่วมกันในการรักษาโรคติดเชื้อนี้ การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาฤทธิ์ของยาต้านจุลชีพที่ใช้ร่วมกันต่อเชื้อ A. baumannii ที่ดื้อยาหลายขนานและศึกษาความสัมพันธ์ของฤทธิ์ของยาต้านจุลชีพที่ใช้ร่วมกันกับกลไกการดื้อยาของเชื้อ โดยทำการศึกษาในเชื้อ A. baumannii จำนวน 200 สายพันธุ์ที่แยกได้จากผู้ป่วยในปี พ.ศ. 2553-2558 พบว่า อัตราการดื้อยา imipenem, meropenem, cefotaxime, ceftriaxone, ceftazidime, cefepime amikacin, gentamicin, ciprofloxacin และ colistin คือ 86.5%, 87.5%, 87.5%, 87%, 85.5%, 91%, 78%, 80.5%, 85.5% และ 1.5% ตามลำดับ colistin เป็นยาที่มีฤทธิ์สูงสุดต่อเชื้อ A. baumannii ผลศึกษากลไกการดื้อยาในตัวแทนเชื้อ A. baumannii พบว่า ยีน blooXA-23 , bloVEB-1 , oph3! และ armA พบมากที่สุดในเชื้อดื้อยายากลุ่ม carbapenems, cephalosporins และ aminoglycosides ตามลำดับ โดยเชื้อที่ดื้อต่อยาในกลุ่ม carbapenems พบยีนที่สร้าง carbapenemase ชนิด OXA-23 เพียงชนิดเดียว (100%) การดื้อยากลุ่ม fluoroquinolones พบการกลายพันธุ์แบบ amino substitution ใน GyrA ที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงที่ตำแหน่ง Ser83Leu และ ParC พบที่ตำแหน่ง Ser80Leu or Ser80Tyr สำหรับการศึกษา antibiotic resistance island ของเชื้อ A. baumannii 5 สายพันธุ์ พบว่าเป็นชนิด AbaR4 ในเชื้อทุกสายพันธุ์ ซึ่งมียีนที่สร้างcarbapenemase ชนิด blaoxa-23 อยู่บน Tn2006 การศึกษาฤทธิ์ของยาต้านจุลชีพที่ใช้ร่วมกันของยากลุ่ม carbapenems ร่วมกับ amikacin หรือ colistin หรือ fosfomycin ต่อเชื้อ A. baumannii ที่ดื้อยากลุ่ม carbapenems ซึ่งมียีนที่สร้าง carbapenemase ชนิด OXA-23 ด้วยวิธี checkerboard และ time-kill พบว่าการใช้ imipenem ร่วมกับ fosfomycin ให้ผลดีที่สุด